Cennik usług adwokackich w sprawach cywilnych

Szczegółowy cennik usług prawnych Kancelarii mogą Państwo znaleźć tutaj.

Poniżej znajduje się tekst rozporządzenia dot. opłat za czynności adwokackie.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie

 

Rozdział 1

Przepisy ogólne

• 1.Rozporządzenie określa:

1)   stawki minimalne opłat za czynności adwokackie, zwane dalej „stawkami minimalnymi”;

2)   wysokość opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości, zwanych dalej „opłatami”.

Rozdział 2

Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych

• 2.  Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:

1)   do 500 zł – 90 zł;

2)   powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;

3)   powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;

4)   powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;

5)   powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;

6)   powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;

7)   powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;

8)   powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;

9)   powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.

• 3. 1. W sprawach rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:

1)   do 500 zł – 60 zł;

2)   powyżej 500 zł do 1500 zł – 180 zł;

3)   powyżej 1500 zł do 5000 zł – 600 zł;

4)   powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1200 zł;

5)   powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2400 zł;

6)   powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3600 zł;

7)   powyżej 200 000 zł – 7200 zł.

2. W przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu lub zarzutów opłatę ustala się na zasadach ogólnych.

• 4.1. Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o:

1)   rozwód i unieważnienie małżeństwa – 720 zł;

2)   stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa – 720 zł;

3)   przysposobienie – 360 zł;

4)   pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – 240 zł;

5)   ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia – 480 zł;

6)   rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym – 480 zł;

7)   ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami – 720 zł;

8)   podział majątku wspólnego między małżonkami – stawkę obliczoną na podstawie § 2 od wartości udziału, a w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;

9)   alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – 120 zł.

2. Stawki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują również wynagrodzenie od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie, z wyjątkiem roszczeń przewidzianych w art. 58 § 2 i 3 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583, z późn. zm.), od których pobiera się także wynagrodzenie określone w ust. 1.
3. Stawki określone w ust. 1 pkt 5 obejmują w sprawach o ustalenie ojcostwa również roszczenia majątkowe strony powodowej.
4. Stawki, o których mowa w ust. 1 pkt 9, ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka.

• 5.Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu własności, innych praw rzeczowych i prawa o księgach wieczystych:

1)   o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2;

2)   o rozgraniczenie – 720 zł;

3)   dotyczących służebności – 480 zł;

4)   o naruszenie posiadania – 320 zł;

5)   o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – 240 zł;

6)   o zniesienie współwłasności – stawkę obliczoną na podstawie § 2 od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez adwokata, a w przypadku zgodnego wniosku uczestników – 50% tej stawki;

7)   związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną – 480 zł;

8)   o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 od wartości prawa dotkniętego niezgodnością.

• 6.Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa spadkowego o:

1)   zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych – 120 zł;

2)   stwierdzenie nabycia spadku – 120 zł, a jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu – 720 zł;

3)   dział spadku – stawkę obliczoną na podstawie § 2 od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata, a w razie działu na zgodny wniosek uczestników postępowania – 50% tej stawki.

• 7.Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o:

1)   opróżnienie lokalu mieszkalnego – 240 zł;

2)   wydanie nieruchomości rolnej – 720 zł;

3)   wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego – stawkę obliczoną na podstawie § 2 od wartości sześciomiesięcznego czynszu.

• 8.1. Stawki minimalne wynoszą w sprawach:

1)   o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 360 zł;

2)   o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich – 720 zł;

3)   z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie – 240 zł;

4)   o uchylenie wyroku sądu polubownego – 2400 zł;

5)   z zakresu postępowania restrukturyzacyjnego lub upadłościowego – 3600 zł;

6)   o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego – 480 zł;

7)   egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2, a przy egzekucji innego rodzaju – 25% tej stawki;

8)   ze skargi na czynności komornika – 80 zł;

9)   o wyjawienie majątku – 120 zł;

10) rejestracji spółki – 2400 zł, a w przypadku rejestracji spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 1200 zł;

11) rejestracji spółdzielni – 2400 zł;

12) innych rejestracji – 1200 zł;

13) zmiany w rejestrze – 720 zł, a w przypadku zmiany w rejestrze przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 360 zł;

14) o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności – 120 zł;

15) o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu – 120 zł;

16) o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa – 120 zł;

17) o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego – 960 zł;

18) o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1200 zł;

19) o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;

20) o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego – 1440 zł;

21) o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;

22) o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy – 1080 zł;

23) o wyłączenie wspólnika – 1080 zł;

24) o rozwiązanie spółki kapitałowej – 1080 zł;

25) o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej – 300 zł;

26) o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – 240 zł;

27) o ubezwłasnowolnienie – 480 zł;

28) o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego – 360 zł.

2. Stawki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 19, nie obejmują opłat od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie.

• 9.1. Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa pracy o:

1)   nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180 zł;

2)   wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 – 75% stawki obliczonej na podstawie § 2 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;

3)   inne roszczenia niemajątkowe – 120 zł;

4)   ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 240 zł;

5)   świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.

2. Stawki minimalne wynoszą 180 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego.

• 10.1. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym:

1)   przed sądem okręgowym – 50% stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat – 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł;

2)   przed sądem apelacyjnym – 75% stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat – 100% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł.

2. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw w postępowaniu zażaleniowym:

1)   przed sądem okręgowym – 25% stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat – 50% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł;

2)   przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym – 50% stawki minimalnej, a jeżeli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam adwokat – 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł.

3. Do ustalenia stawek minimalnych za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy przed sądem apelacyjnym stosuje się § 9.
4. Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu kasacyjnym:

1)   za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 75% stawki minimalnej, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat – 100% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł;

2)   za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej – 50% stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat – 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł;

3)   za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 50% stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat, nie sporządzał i nie wniósł skargi kasacyjnej – 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł.

5. Stawki minimalne w postępowaniu w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wynoszą:

1)   za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 75% stawki minimalnej, a jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem – 100% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł;

2)   za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – 50% stawki minimalnej, a jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem – 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł;

3)   za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 50% stawki minimalnej, a jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie sporządzał i nie wniósł skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł.

6. Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym:

1)   za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie – 960 zł;

2)   za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi – 480 zł.

Rozdział 3

Stawki minimalne w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia

• 11.1. Stawki minimalne wynoszą w sprawie objętej:

1)   dochodzeniem – 360 zł;

2)   śledztwem – 600 zł;

3)   czynnościami wyjaśniającymi w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 180 zł.

2. Stawki minimalne za obronę wynoszą:

1)   przed sądem rejonowym w postępowaniu szczególnym – 720 zł;

2)   przed sądem rejonowym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 360 zł;

3)   przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym – 840 zł;

4)   przed sądem okręgowym jako drugą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako drugą instancją – 840 zł;

5)   przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako pierwszą instancją oraz przed sądem apelacyjnym – 1200 zł;

6)   przed Sądem Najwyższym – 1200 zł.

3. Stawki minimalne wynoszą za sporządzenie i wniesienie kasacji w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał:

1)   sąd rejonowy lub wojskowy sąd garnizonowy – 720 zł;

2)   sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy – 1200 zł.

4. Stawki minimalne wynoszą:

1)   za czynności w sprawie o wznowienie postępowania oraz w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego – 720 zł;

2)   za sporządzenie opinii o braku podstaw wniosku o wznowienie postępowania, za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia kasacji oraz braku podstaw do stwierdzenia nieważności orzeczenia w postępowaniu karnym – 720 zł;

3)   za sporządzenie środka odwoławczego w przypadku, gdy sporządzający nie występuje przed sądem – 720 zł.

5. Stawki minimalne wynoszą za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego – 240 zł.
6. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie, w tym spraw wynikających z przepisów o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego – 240 zł.
7. Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do opłat za czynności w postępowaniu karnym i odpowiednio w postępowaniu w sprawach o wykroczenia pełnomocnika powoda cywilnego, pełnomocnika pokrzywdzonego, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub oskarżyciela prywatnego.

• 12.1. Stawki minimalne wynoszą za dokonanie określonej czynności procesowej w toku postępowania sądowego – 25% stawki minimalnej przewidzianej za obronę w sprawie, w której ta czynność ma być dokonana.

2. Stawki minimalne wynoszą za udział w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego – 50% stawki minimalnej.
3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do opłat za dokonanie określonej czynności procesowej w toku postępowania sądowego przez pełnomocnika powoda cywilnego, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub oskarżyciela prywatnego.
4. W przypadkach określonych w ust. 1-3 suma opłat za obronę lub reprezentowanie jednej osoby przez tego samego adwokata nie może przekroczyć stawki minimalnej.

• 13.Stawki minimalne wynoszą za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym:

1)   w sprawie o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary – 360 zł;

2)   w sprawie o wykonanie warunkowo zawieszonej kary – 360 zł;

3)   w sprawie o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia – 240 zł;

4)   za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających – 240 zł;

5)   za prowadzenie sprawy o zatarcie skazania lub ukarania – 240 zł;

6)   za prowadzenie sprawy o ułaskawienie – 480 zł;

7)   za pozostałe czynności w postępowaniu wykonawczym – 480 zł.

Rozdział 4

Stawki minimalne w innych sprawach

• 14.1. Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed sądami administracyjnymi:

1)   w pierwszej instancji:

1. a) w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna – stawkę obliczoną na podstawie § 2,
2. b) za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego – 1200 zł,
3. c) w innej sprawie – 480 zł;

2)   w drugiej instancji:

1. a) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym – 75% stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat – 100% tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł,
2. b) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej – 50% stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli nie prowadził sprawy ten sam adwokat w drugiej instancji – 75% tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł,
3. c) za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym – 50% stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat, nie sporządził i nie wniósł kasacji – 75% tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł,
4. d) w postępowaniu zażaleniowym – 240 zł.
5. Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie – sądem ochrony konkurencji i konsumentów w sprawach:

1)   z zakresu ochrony konkurencji – 720 zł;

2)   o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone – 120 zł;

3)   z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji lub transportu kolejowego – 720 zł.

3. Za prowadzenie sprawy w postępowaniu ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym oraz do przeprowadzenia i zakończenia bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy egzekucyjnej lub innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego stawka minimalna wynosi 240 zł.

Rozdział 5

Wysokość opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości

• 15.1. Opłaty stanowiące podstawę zasądzania kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich ustala się z uwzględnieniem stawek minimalnych określonych w rozdziałach 2-4.

2. Opłatę w sprawach niewymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w wysokości równej stawce minimalnej.
3. Opłatę w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności tej stawki, ani wartości przedmiotu sprawy, jeśli uzasadnia to:

1)   niezbędny nakład pracy adwokata, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu;

2)   wartość przedmiotu sprawy;

3)   wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie;

4)   rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów, o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności.

• 16.Wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich może zawierać oświadczenie o wysokości kosztów obciążających stronę z tytułu wynagrodzenia adwokata. W braku takiego oświadczenia, opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej stawce minimalnej, chyba że okoliczności określone w § 15 ust. 3 przemawiają za innym jej ustaleniem.
• 17.W sprawach, o których mowa w § 11-13:

1)   w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%;

2)   za obronę lub reprezentowanie w tym samym postępowaniu kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób.

• 18.1. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, a zwłaszcza gdy przemawia za tym sytuacja materialna lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, adwokat może ustalić opłatę niższą niż stawka minimalna albo zrezygnować z opłaty w całości.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, sąd, na wniosek adwokata, zasądza koszty zastępstwa w wysokości ustalonej przez adwokata.

• 19.W razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji.
• 20.Wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju.

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

• 21.Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.
• 22.Traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461 oraz z 2015 r. poz. 616 i 1079).
• 23.Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.