KIEDY ZŁOŻYĆ WNIOSEK O UPADŁOŚĆ KONSUMENCKĄ?

Upadłość konsumencka a niewypłacalność?

Jak wynika z ustawy Prawo upadłościowe upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stal się niewypłacalny, zaś samą niewypłacalność ustawa definiuje jako utratę zdolności do regulowania swoich bieżących zobowiązań. Ustawa wprowadza także domniemanie, że taka niewypłacalność wystąpiła, jeżeli to nieregulowanie zobowiązań trwa trzy miesiące.

Co to oznacza w praktyce? Po pierwsze trzeba być dłużnikiem – czyli trzeba być zobowiązanym, do spełnienia świadczenia o charakterze pieniężnym – zapłaty. Oczywiście najczęściej dotyczy to zobowiązań, w szczególności w przypadku konsumentów, wynikających z wszelkich umów pożyczek, kredytów itp. Po drugie – dłużnik nie spełnia zapłat w terminie (według harmonogramów przewidzianych umowami) i sytuacja ta staje się powtarzalna i przynajmniej zmierza do utrwalenia się. Nie oznacza więc niewypłacalności sytuacja, w której opóźniamy się jednorazowo z pojedynczą płatnością, ale musi to być taki stan rzeczy, którego nie da się łatwo albo w ogóle „nadrobić”. Jeszcze innymi słowy – jeżeli wysokość naszych dochodów w danym miesiącu nie wystarcza na pokrycie kosztów życia i spełnienie tych wymagalnych zobowiązań, to jest to oznaka niewypłacalności i to jest, mniej więcej, moment kiedy trzeba złożyć wniosek o upadłość konsumencką.

Dlaczego tak ważne jest ustalenie kiedy złożyć wniosek o upadłość konsumencką?

Z mojego doświadczenia z pracy z upadłymi wynika, że nierzadko niewypłacalni dłużnicy zbyt długo czekają ze złożeniem wniosku. Wynika to oczywiście z różnych przyczyn, począwszy od psychologicznych, bardzo często przecież nie chcemy dopuszczać do siebie nieprzyjemnych myśli, ale także czysto racjonalne przyczyny polegające na nieumiejętności właściwej oceny sytuacji lub brak odpowiednich przyzwyczajeń – np. w postaci umiejętności lub metodyczności zarządzania domowym budżetem.

Późne złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może mieć jednak przykre konsekwencje. Przede wszystkim prowadzi często do pogłębienia się stanu niewypłacalności, do nieuzasadnionego ekonomicznie wzrostu długu. Może to mieć później przełożenie na ocenę dokonywaną przez sąd w momencie ustalania planu spłaty i ustalania czy dłużnik swoją niewypłacalność spowodował przez rażące niedbalstwo – a to może przełożyć się na kilkuletnią różnicę w czasie trwania planu spłaty (plan spłaty może być wyznaczony nawet na okres 8 lat).

Jakie są oznaki, że moment jest odpowiedni na złożenie wniosku o upadłość konsumencką?

Zatem – kiedy złożyć wniosek o upadłość konsumencką? Podstawową okolicznością, która powinna nam przywieść na myśl wniosek o upadłość konsumencką powinna być sytuacja, gdy tracimy płynność finansową. Nie chodzi tu oczywiście o opóźnienie z zapłatą jakiejś poszczególnej raty, ale z taką sytuacją, gdy nasze dochody przestają wystarczać na regulowanie comiesięcznych zobowiązań. Taki stan rzeczy może wystąpić w sposób nagły – utrata pracy, wypadek, pandemia, ale może też pojawiać się stopniowo. I przed tym właśnie chciałbym przestrzec – wielu dłużników bowiem ma problem z wyznaczeniem momentu i na przykład zaczyna zaciągać długi na spłatę poprzednich długów. Nic w tym złego, gdy jest to dobrze przemyślana restrukturyzacja, ale niestety często są to przypadkowe, bardzo drogie pożyczki (tzw. chwilówki), prowadzące tylko do powstania efektu tzw. „kuli śnieżnej” – zator płatniczy chwilowo zostaje rozładowany, ale w następnym miesiącu nasze zadłużenie jest jeszcze większe. Nierzadko dopiero kompletne sparaliżowanie zdolności płatniczej przez zajęcia komornicze stanowi przyczynek do tego, aby rozejrzeć się za możliwością ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Nie wolno do tego dopuścić. Takie zachowanie może być nawet zinterpretowane przez sąd jako rażące niedbalstwo i doprowadzić do wydłużenia planu spłaty.

Zatem – o wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy pomyśleć jak tylko zaczynają się wyraźne problemy finansowe, wbrew obiegowym opiniom nie trzeba czekać aż zacznie lub zaczną się egzekucje komornicze. W szczególności gdy ten stan rzeczy wykazuje tendencję pogłębiającą się. Paradoksalnie im więcej mamy do stracenia, tym większe ma to znaczenie. W przypadku posiadania jakiegoś majątku i utraty płynności finansowej szybka reakcja może na przykład umożliwić skuteczne przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego, co pozwoli znaczną część majątku uratować przed likwidacją majątku.

Więcej informacji na temat upadłości konsumenckiej można uzyskać klikając w ten link. 

Autor:

radca prawny Artur Zych